Indiaweb

De Indiase kalender kent een lange aaneenschakeling van festiviteiten; wanneer je op de juiste tijd in de juiste plaats bent, kan je tijdens je bezoek aan India elke dag wel een of ander feest meebeleven. Het oogstfeest in het zuiden, de onderdompeling in de Ganesh bij Mumbai, de optocht van wagens in Puri, wedstrijden op het water in Kerala, de dag van de Republiek in Delhi, iedere regio en elke religie heeft wel iets te vieren. Hieronder volgt een overzicht van een aantal van deze feesten.

Januari – Februari

Lohri – 12 januari
Lohri markeert de koudste dag van de winter en wordt met name gevierd in de Punjab, in het noorden van India. Het is een oogstfeest dat meestal met vuurwerk en feestelijke optochten gepaard gaat.

Omdat het feest gerelateerd is aan de stand van de zon wordt het op een vaste dag gevierd.

Makar Sakranti – 14 januari
Op deze dag wordt gevierd dat de glorieuze zonnegod Makar Sakranti weer richting het noorden gaat. Makar Sankranti wordt gevierd in de maand Magha, jaarlijks op 14 januari. Éen van de weinige hindoe feesten die gerelateerd zijn aan de zon en daarom jaarlijks op een vaste dag valt van de internationale (westerse) kalender.

Het feest wordt door heel India uitbundig en vooral op straat gevierd. Een van de uitingen is het oplaten van kleurrijke vliegers.

Hindoeïsten geloven ook dat zij die op 14 januari sterven, hun reincarnatiecyclus doorbreken en één worden met god.

Dag van de republiek – 26 januari
Republic Day. Viering van het feit dat op 26 januari 1950 de Indiase Grondwet in werking is getreden en dat India een federale republiek werd.

De viering van ‘Republic Day’ op 26 januari gaat gepaard met grote parades, ter nagedachtenis aan deze dag in 1950, toen het land een republiek werd en de grondwet in werking trad. In New Delhi wordt de parade, die door alle afdelingen van de strijdkrachten wordt gehouden, gevolgd door grote groepen dansers uit alle delen van India.

Sankranti/Pongal
hoofzakelijk in Tamil Nadu, Andhra Pradesh en Karnataka. Drie kleurrijke dagen bij het Tamil oogstfeest.

Floating Festival
Madurai, geboortedag van de locale 17de bestuurder. Prachtig versierde boot op de Mariamman Teppakulam Pool, waarop beelden van de tempelgoden worden meegevoerd onder het zingen van liederen.

Maart – April

Maha Shivratri (De nacht van Shiva)
Op de veertiende avond van de maand Phalguna (februari / maart) wordt het Maha Shivratri gevierd, een festiviteit ter ere van de god Shiva. De gelovigen vasten op deze dag en houden een nachtwake in een tempel bij het beeld van Shiva.

Voor de Arya Samaj – een hervormingsbeweging in het hindoeïsme – is dit feest van extra betekenis, omdat juist in de nacht van Shivratri de grondlegger van de Arya Samaj – Swami Dayananda – tot het inzicht kwam om de hindoe godsdienst en de Indiase samenleving te hervormen. Tijdens de nachtwake viert men dan ook de rishi-bodh, de verlichting van de rishi, de geestelijke ziener. Ook: Shivaratri. De nacht van Shiva.

Maha Shivaratri: deze ‘grote nacht van Shiva’ wordt gevierd in februari of maart (afhankelijk van de maanstand) in de nacht die voorafgaat aan de nacht van nieuwe maan wanneer de maan totaal verduisterd is.

De maan, het symbool van de geest, wordt elke maand in de 14de nacht van de donkere helft van de maan sterk minder in kracht. Wanneer men deze nacht wijdt aan vurige aanbidding van God, dan geeft men daarmee uiting aan het vurige verlangen om de geest te overwinnen.

Shivaratri in de tijd van de lente-evening is heiliger dan van die van de andere maanden en wordt daarom Mahashivaratri (grote nacht van Shiva) genoemd.

Shivaratri, de Ratri (nacht) van Shiva (Goedheid, Goddelijkheid en Geluk), wordt gevierd op de nacht die voorafgaat aan de Nieuwe Maan, wanneer er niets van de maan te zien is.

Shivaratri in de tijd van de lente-evening is heiliger dan van die van de andere maanden en wordt daarom Mahashivaratri (grote nacht van Shiva) genoemd.

De maan en de geest waarover zij heerst, worden beide elke maand op die veertiende nacht van de donkere helft van de maan, sterk minder in kracht. Wordt die nacht gewijd aan vurige aanbidding van God, dan wordt het restant van de eigenzinnige geest overwonnen en is men verzekerd van de zege.

Holika Dahan
De avond voor Holi, de laatste dag van de maand Phalguna. Op deze dag verbrandt men de tevoren geplante Holika, welke het kwade symboliseert. Laatste dag van het Hindoe-maanjaar bij de Poernimanta-rekening.

Het feest herinnert aan Holika, zuster van de hardvochtige koning Harnaakoes. Koning Harnaakoes liet zich als god vereren. Zijn zoon Prahlaad weigerde daaraan mee te doen, hij vertikte het een mens te aanbidden. De koning probeerde vergeefs zijn zoon te overreden. Prahlaad volhardde in het aanbidden van de ware god, zong liederen ter ere van deze god en maande ook andere kinderen dit te doen. De koning beschouwde dit als ondermijning van zijn gezag en besloot zijn zoon te doden Hij liet hem met stenen verzwaard in zee gooien, maar Prahlaad bleef wonderwel drijven.

Het lukte ook niet om hem met wapens te doden. En nadat hij levend was begraven, bleek hij na enige weken nog springlevend te zijn. Daarna nam de zuster van Harnaakoes, Holika, met de prins plaats op een brandstapel, in de mening dat vuur geen vat op haar had. Nadat het vuur de hele nacht had gebrand, bleek de vrome Prahlaad gespaard te zijn en Holika verbrand.

Tijdens de Holika-ceremonie loopt iedereen rond het vuur onder het roepen van verwensingen aan het kwaad. Ook werpt men rijstkorrels, aarde en stenen in het vuur om alle slechte gedachten en gewoonten te verbranden.

Holi
In februari/maart vieren hindoes Phagua of het Holi-feest, vijf weken na het planten van de holika op Basant Panchami. Dit lentefeest is tevens het nieuwjaarsfeest van de hindoes. De avond voorafgaand aan Holi is Holika Dahan; de brandstapel wordt verbrand. Holi of Pagwa. In grote delen van India en Nepal is het vandaag Nieuwjaar. Ook in Suriname is dit een belangrijke feestdag.

De oorsprong van dit feest ligt in de natuur, de religie, de mythologie en de historie van de Hindus. Holi wordt dan ook in samenhang met een reeks van gebeurtenissen gevierd. Een feest houdt een boodschap in. Zo symboliseert het Holi-feest de overwinning van het goede op het kwade, van licht op duisternis, van kennis op onwetendheid, van recht en waarheid op onrecht en onwaarheid. Het Holi-feest is een lente-, nieuwjaars-, en overwinnigsfeest. Het nieuwjaar van de Hindu valt gewoonlijk in de maand maart (caita).

Holi wordt ingeluid met het planten van de Holika (een stek van de ricinus/castorolie plant) wanneer de lente (vasant)begint. Deze dag heet dan ook Vasant – pancami of Vasant – utsav (lentefeest). De winter, die veel narigheden en ongemakken met zich meebrengt is dan over zijn hoogtepunt heen. De dagen gaan lengen en de zon schijnt ook langer. Er is meer licht en meer warmte. Dit betekent dus meer bloei en leven in de natuur, hetgeen ook op het gevoel en gemoed van de mens inwerkt. Ook de mens is blij en viert samen met de natuur feest. 40 dagen na het planten van de Holika wordt er een brandstapel omheen gevormd. Het is dan volle maan en een dag voor het Holi-feest. Na een offerrande welke wordt verricht door een pandit (priester), wordt het plantje (symbool van het goede) verwijderd. Het kwade, (gesymboliseerd door de brandstapel ) wordt vernietigd door het in brand te steken. Nadat de stapel in brand is gestoken zingen speciale muziekgroepen (cautalgroepen) stichtelijke en Holi-liederen. Al zingend maakt men rondgangen om de brandende stapel als teken van de overwinning van de goede macht en vernietiging van de kwade macht. Het zingen gaat door totdat de Holika helemaal verbrand is. Dit gebeuren, een dag voor het eigenlijke Holi-feest wordt de Holika – dahan genoemd.

Mardi Gras
Nationale feestdag Goa, meestal drie dagen gedurende de vastentijd. Uitbundig festijn. Ramnavami: nationale feestdag, herdenking van de geboorte van Rama, de incarnatie van Vishnu. Geen processies. Veel toneel en straattheater.

Navaratri
Jaarlijks in maart/april. Op de eerste dag van lichte helft van de maand Chaitra begint de vier maanden durende vastenperiode, die tot de tweede Navaratri (de eerste dag van de lichte helft van de maand Asvina (september/oktober)) zal duren.

De festiviteiten duren negen dagen en nachten en richten zich voornamelijk op de verering van de godin Durga (‘ongenaakbare’), één van de negen namen of verschijningsvormen van Parvati, het vrouwelijke aspect dan wel de echtgenote van de god Shiva.

Ramnavmi
In maart / april wordt Ramnavmi gevierd, de geboortedag van Rama. Hij was de incarnatie van god Vishnu als een perfecte mens. Rama werd in de stad Ajodhya aan het hof van koning Dasharatha en diens vrouw Sumintra geboren. Zijn levensverhaal is door de dichter Valmiki (1e eeuw voor Chr.) beschreven in het Ramayana en later, in de 16e eeuw, door Tulsidas in de Ramcaritmanas opnieuw verteld. Valmiki schreef in het Sanskriet, de heilige taal van de hindoes en Tulsidas in het Avadhi, een van de volkstalen waaruit het moderne Hindi is ontstaan. Het voorlezen en zingen uit deze werken staat centraal op deze dag. Ramnavmi (ook: Ram Navami) is een hindoefeestdag ter ere van Ram.

Hanuman Jayanti
Viering van de geboortedag van de apengod Hanuman. Hij was de trouwe volgeling en helper van Rama uit de Ramayana.

Hanuman JayantiEen hindoe feestdag ter ere van de geboorte van Hanuman. Na Ram is, onder hindoes, Hanuman (de aapgod) de meest populaire godheid. Zijn populariteit dankt hij aan zijn alom in het epos Ramayana uitvoerig beschreven daden van moed en beleid en aan zijn edele eigenschappen van trouw en kuisheid. Hij wordt als de meest ideale aanhanger en als trouwe, onbaatzuchtige en toegewijde dienaar van Ram beschouwd.

Door de vrome Hindoe wordt hij aangeroepen als beschermer tegen en als verdrijver van kwade geesten en demonen. Tijdens diensten wordt uit de Hanuman-chalisa (loflied aan Hanuman) voorgelezen en wordt zijn jhandi (vlag aan een bamboestok) geplant.

Kumbh Mela
Kumbh Mela is het oudste en belangrijkste hindoefeest. Vindt één keer in de drie jaar plaats, in een van de vier heilige steden: Nasik in Maharashtra, Ujjain (MP), Prayag (Allahabad) en Hardwar (beide in UP). Het feest wordt door miljoenen pelgrims bezocht, die allen de onderdompeling in de gewijde Ganges volvoeren.

Mei – Juni

Baisakhi
Noord-lndia, West-Bengalen en in Tamil Nadu. Hindoefeest van het nieuwe zonnejaar. Bhangra-dans. De vrouwen dragen gele sari’s.

Pooram: Trichur, nieuwe maan
Spectaculair feest met veel olifanten die ceremoniële parasols rond de tempel dragen. ’s Nachts vuurwerk.

Id-UI-Zuha(Bakri id)
nationaal islamitisch feest, ter herdenking van het offer van Abraham.

ID-Ul-Fitr (Ramzan ld)
nationaal islamitisch feest, ter gelegenheid van het einde van de Ramadan.

Meenakshi Kalyanam
Madurai. Bruiloft van Meenakshi en Lord Shiva. Kleurrijk tempelfeest. Beelden van de goden worden op enorme karren meegevoerd. Totaal 10 dagen lang. Fair: Rajasthan, Urs Ajmer Sharif. Ajmer, zes dagen lang. Religieus, cultureel en commercieel evenement gewijd aan de Sufi. Wel muziek, maar geen processie.

Juli – Augustus

Rath Yatra
hoofdzakelijk gevierd in Orissa. Een van de grootste tempelfeesten ter ere van Lord jagannah (de heerser van het universum). Drie kolossale karren worden door duizenden pelgrims naar de tempel van Puri getrokken. Soortgelijke festiviteiten, kleiner in omvang, vinden plaats in Ramnagar (nabij Varanasi), Serampore (nabij Calcutta) en Jagannathpur (nabij Ranchi).

Teej
Rajasthan, met name in Jaipur. Kleurrijke processie ter ere van de godin Parvati, ter verwelkoming van de moesson. Olifanten, kamelen en dansers, etc. De vrouwen dragen groene sari’s.

Raksha Bandha
In het noorden in westen van India. Heropvoering van legendarische verhalen, waarbij de meisjes rakhis of talismannen om de polsen van de mannen binden. Kleurrijk decor.

Naag Panchami
Voornamelijk in Jodphur, Rajasthan en Maharashtra. Opgedragen aan de groene duizendkoppige mythologische slang Sesha. Het feest wordt ook elders in het westen en oosten van India gehouden.

Amarnath Yatra
Hindoefeest in de Lidder Valley in Kashmir, bij volle maan. Pelgrims bezoeken de plaats waar Lord Shiva het geheim van de redding aan zijn gezel Parvati heeft verklaard.

Onafhankelijkheidsdag – 15 augustus
Op 15 augustus 1947 werd India onder leiding van Jawaharlal Nehru als onafhankelijke natie deel van het Britse Gemenebest en werd het bestuur door de laatste onderkoning, Lord Mount­bat­ten, over­gedragen. De premier van India houdt op deze dag en toespraak in het Rode Fort te Delhi.

Raksha Bandhan
Raksha Bandhan valt jaarlijks op de volle maan in Sravana (meestal in augustus). Het is een feest voor broers en zussen. De zus zoekt haar broers op en bindt een beschermkoord om diens pols. De broer wordt dan geacht een geschenkje te geven aan zijn zus en haar alle bescherming te bieden. Dit feest vindt plaats in de maand sravana (2e helft van de maand augustus), op de dag wanneer het volle maan is. Dit feest is bedoeld om de relatie tussen broer en zus te gedenken. Deze dag is ook bekend onder de naam Rakhi.

Janamashtmi
Een hindoe feest waarbij op de zevende en achtste dag van de donkere helft van de maand Bhadrapada de geboorte van Krishna wordt herdacht. Een feest met veel muziek, toneel, zang en dans waarbij de verjaardag van Krishna wordt gevierd. Krishna wordt gezien als de volledige incarnatie van de god Vishnu. Hij werd onder erbarmelijke omstandigheden geboren toen zijn ouders gevangen zaten. Het voorlezen uit de Bhagavadgita – een leerdicht van Shri Krishna – staat die dag centraal in de verschillende tempels en bijeenkomsten.

September – Oktober

Ganesh Chaturthi
Verering van de god Ganesh, bekend geworden als de melkdrinkende godheid. In sommige streken van India is dit feest zeer populair; in de deelstaat Maharastra bijvoorbeeld duurt het negen dagen. Gigantische modellen van deze godheid lopen in processie en worden in het water ondergedompeld. Kleurrijk spektakel. Met name een bezoek waard tijdens Immersion Day in Mumbai. Ganesha of Ganesh is de god met het olifantenhoofd. Hij neemt hindernissen weg en is de beschermheilige van reizigers. Hindoes bidden tot Ganesha voor ze aan iets nieuws beginnen, zoals een nieuwe baan of wanneer ze verhuizen.

Onam
Het oogstfeest van Kerala, dat gepaard gaat met boeiende vaarwedstrijden in heel Kerala.

Pitra Paksj
Met de nieuwe maan van de maand Asvina (september/oktober) is het tijd voor de herdenking van de overleden ouders en familieleden (pitries). Ook: Pitra Paksh of Pitra Paksha.

Er worden diensten en ceremonies gehouden, waarbij de dodenoffers (straaha’s) centraal staan.

Navaratri
Na Pitra Paksj begint de tweede Navaratri: negen dagen durende festivitieten, die afgesloten worden met Vijay-dashmi. Navaratri (ook: Navratri or Navaratra) is een feest van dans en aanbidding. Het woord ‘Navaratri’ is samengesteld uit twee woorden: Nava (negen) en Ratri (nachten).

Letterlijk betekent Navaratri 9 nachten. Op een van deze 9 dagen houdt de vrome hindoe – veelal in huiselijke kring – een offerdienst, waarbij de negen manifestaties (verschijningsvormen) van de vrouw van Shiva worden vereerd. Deze zijn: Sailaputri, Brahmacharini, Chandraghanta, Kusmanda, Skan- damata, Katyayani, Kalaratri, Mahagauri en Sidhidatri.

Oktober – November

Dussehra
Nationale feestdag, en het meest populaire feest in het hele land. Wordt in de regio’s op verschillende manieren gevierd. In het noorden, met name in Delhi (waar het feest Ram Lila heet), wordt door middel van toneelspel en muziek aan het leven van Rama herinnerd. In Kulu wordt het feest eveneens op kleurrijke wijze gevierd. In Bengalen en delen van oostelijk India staat het bekend onder de naam Durga Puja, in het zuiden als Navarati. Fair: Himachal Pradesh, valt in Kulu Valley samen met Dussehra (tien dagen).

Gandhi Jayanti
Nationale feestdag ter gelegenheid van de geboortedag van Mahatma Gandhi.

Divali
Divali is een vrolijk Hindoefeest, het feest van de duizend lichtjes. Divali is gewijd aan Maha Lakshmi, de godin van het licht, de voorspoed, het geluk, het succes, de wijsheid en de welvaart. Het lichtfeest. Na Divali gaan veel hindoes op bedevaart, bij voorkeur naar de heilige rivier de Ganges. Men neemt daar een religieus bad: een Ganga-nahan.

Het wordt gevierd tijdens de nieuwe maan in de maand Asvin. Bij het Divali-feest gaat het om de goede dingen die het kwade overwinnen: het licht wint het van de duisternis, de warmte van de kou, de waarheid van de onwaarheid en de reinheid van de onreinheid.

Voor Divali moet het huis brandschoon worden gemaakt. Een week lang eten Hindoes geen vlees en drinken geen alcohol. Zo maken ze zich van binnen schoon. Ze wassen zich grondig en trekken nieuwe kleren aan. Dan wordt in de stikdonkere nacht van de nieuwe maan het hele huis verlicht met diya’s. Dat zijn aarden schoteltjes met geklaarde boter als brandstof en een katoenen pitje. De oudere vrouwen van de families voeren voor de deur een plechtigheid uit. Ze bidden tot Lakshmi en vragen de godin het huis te bezoeken. De hele nacht branden er diya’s, lampjes, kaarsen, fakkels en elektrische lichtjes, zodat Lakshmi het huis goed kan vinden. Door al die lichtjes wordt ook het innerlijk van de mensen verlicht. Iedereen krijgt het gevoel met een schone lei opnieuw te kunnen beginnen.

Gurpurab
Hoofdzakelijk wordt deze dag gevierd in het noorden van India. Verjaardagen van de tien goeroes, de spirituele leraren of grondleggers van de Sikh-religie. Geen optochten.

November – December

Muharram
Moslimfeest ter herdenking van het martelaarschap van Imam Hussain. Tijgerdansers leiden de processies van kleurrijke replica’s van het graf van de martelaar. Bijzonder kleurrijk, met name in Lucknow. Bihar: grootste veemarkt ter wereld. Gedurende een maand in Sonepur, Patna, op de oevers van de Ganges.

Pushkar Mela
Festival van Pushkar, nabij Ajmer, Rahasthan. Belangrijk en kleurrijk. Kamelen- en rundermarkt die door duizenden Rajputs uit de omtrek wordt bezocht. Tevens kameelraces, acrobatiek, etc.